Con Khỉ có Lòng Đại Từ Bi (Dũng Cảm)
Trong dãy núi Himalaya, có một vị vua khỉ khổng lồ cùng với đoàn quân gồm 80.000 con khỉ. Chúng sống trong một khu rừng gần dòng sông Hằng. Ở đó có một cây to rợp bóng mát, nơi nước chảy trong lành. Vào mùa hè, cây này kết ra những quả vàng to lớn.
Ngay khi quả chín, lũ khỉ ăn hết chúng thật nhanh, vì vua khỉ – một con khỉ vô cùng thông thái – đã cảnh báo các con của mình: "Đừng bao giờ để một quả nào rơi xuống nước. Nếu điều đó xảy ra, quả sẽ bị dòng sông cuốn trôi đến những thung lũng và thành phố xa xôi, nơi con người sinh sống. Khi ấy, họ có thể tìm đến cây này để hái quả ngon, và xâm lấn vương quốc bình yên của chúng ta."
Một nhánh cây trĩu quả chín mọng, ẩn dưới một tổ kiến, đã rơi xuống nước và bị dòng nước xiết cuốn trôi. Nó dạt về phía nam, xa dần cho đến khi cuối cùng đến thành phố Banaras bên bờ sông Hằng.
Một buổi sáng, khi vua Brahmadatta của Banaras đang tắm dưới dòng sông giữa hai tấm lưới của ngư dân. Khi ông tắm xong, các tấm lưới được kéo lên. Bị mắc trong lưới là một quả vàng óng ánh. Ngạc nhiên, các ngư dân nhặt nó lên và vội vàng mang đến cho nhà vua. Vua nhìn quả với vẻ tò mò, vì chưa bao giờ thấy loại quả này trước đây.
"Đây là quả gì mà lộng lẫy thế?" ông hỏi.
Những người ngư dân, chỉ biết cách bắt cá cho bữa ăn hoàng gia, đáp: "Chúng tôi không biết, thưa Bệ hạ."
"Triệu tập các lâm tặc đến," nhà vua ra lệnh.
Các lâm tặc đến và trả lời: "Đây là quả xoài, thưa Ngài."
"Nó mọc ở đâu?"
"Không phải trong vương quốc của chúng ta, thưa Bệ hạ. Loại quả này mọc ở những thung lũng xa xôi của dãy Himalaya."
Quả xoài được cắt ra, và vua nếm thử một miếng. Ông đưa phần còn lại cho các hoàng hậu và các quan đại thần. Tất cả đều trầm trồ thán phục: "Quả thật đây là một loại quả có hương vị thần thánh. Chúng ta chưa từng nếm thứ gì ngon như thế này trước đây."
Ngày qua ngày, vua Brahmadatta càng khao khát được ăn thêm loại quả vàng ngon lành ấy. Lòng mong muốn của ông trở nên mãnh liệt đến nỗi ông không thể nghỉ ngơi yên bình, tâm trí ông luôn bị ám ảnh bởi quả xoài. Cuối cùng, ông cùng đoàn người của mình chèo thuyền ngược dòng sông.
Sau một hành trình dài ngày và đêm, họ đến thung lũng núi nơi cây xoài đứng bên bờ sông. Nhà vua cùng các tùy tùng xuống thuyền và họ có một bữa tiệc thịnh soạn với những quả xoài ngọt ngào, mọng nước. Khi đêm buông xuống, nhà vua nằm ngủ dưới gốc cây, và binh lính đứng gác. Những ngọn lửa lớn được đốt cháy ở hai bên để ngăn chặn thú hoang đến gần.
Đêm khuya, khi vua đã ngủ say và những người lính cũng bắt đầu mơ màng, bầy khỉ đến. Chúng nhảy lên cây xoài và ăn hết những quả xoài còn lại. Chúng gây ra tiếng động lớn khiến nhà vua tỉnh dậy, và ông thấy lũ khỉ đang chuyền từ cành này sang cành khác, ăn những quả xoài. Vua liền ra lệnh cho các cung thủ: "Bao vây cây và bắn chết tất cả những con khỉ này. Sáng mai chúng ta sẽ ăn thịt khỉ cùng với xoài. Đó sẽ là một bữa ăn ngon."
Bầy khỉ nghe thấy lệnh của vua, và run sợ chạy đến gặp vị thủ lĩnh của mình: "Ôi ngài ơi, ngài đã cảnh báo chúng con, nhưng một quả nào đó hẳn đã rơi xuống sông mà chúng con không biết, nên loài người đã tìm đến đây. Thủ lĩnh của họ đã ra lệnh cho cung thủ bắn chết chúng con. Cây đã bị bao vây và chúng con không thể trốn thoát. Chúng con phải làm gì?"
"Đừng sợ, các con của ta," thủ lĩnh khỉ nói, "ta sẽ tìm cách cứu các con." Sau khi an ủi bầy khỉ, nó trèo lên nhánh cao nhất của cây, và từ đó chuyền qua một nhánh khác bắc ngang qua sông. Với một cú nhảy mạnh mẽ, nó băng qua nhánh cây và tự nhủ: "Ta sẽ buộc một đầu dây vào thân cây ở đây và cột đầu kia quanh eo mình. Ta sẽ nhảy trở lại cây xoài và bầy khỉ của ta có thể thoát qua cây cầu bằng dây sậy mà ta đã tạo ra."
Nhanh như gió, thủ lĩnh khỉ quay lại chỗ bầy khỉ đang lo lắng chờ đợi. Nhưng nó đã tính toán sai. Nó không tính đến phần dây buộc quanh eo. Dây sậy quá ngắn, nhưng nó vẫn kịp bám vào một nhánh cây và dùng chính cơ thể mình làm cầu. Với tất cả sức mạnh, vua khỉ nắm chặt một nhánh cây và nói với bầy khỉ: "Nhanh lên, băng qua cây cầu này để sang bên kia sông an toàn."
Từng con khỉ một, chúng chào thủ lĩnh của mình và nhẹ nhàng chạy qua lưng nó, băng qua dây sậy để sang bờ bên kia.
Trong bầy có một con khỉ ác độc tên là Devadatta, rất ganh tị với thủ lĩnh của mình. Nó nghĩ: "Đây là cơ hội để tiêu diệt kẻ thù của ta." Thế là nó nhảy mạnh lên lưng thủ lĩnh. Lưng của vua khỉ bị gãy, và nó đau đớn vô cùng. Con khỉ vô tâm Devadatta băng qua dây sậy để đến nơi an toàn, bỏ lại thủ lĩnh bị thương nặng, chết dần một mình.
Vua Brahmadatta đã thức dậy và chứng kiến tất cả những gì xảy ra. Ông tràn đầy lòng thương cảm với con khỉ anh dũng. Khi trời sáng, ông ra lệnh cho người hạ thủ lĩnh khỉ xuống cẩn thận từ nhánh cây mà nó vẫn bám vào. Khi điều này được thực hiện, con khỉ bị thương được tắm trong những loại nước hoa thơm ngát và mặc lên người chiếc áo choàng vàng mềm mại. Vua ngồi xuống bên cạnh thủ lĩnh khỉ và hỏi: "Ngươi đã liều mạng mình để tạo cây cầu cho những con khỉ khác vượt qua. Ngươi là gì đối với chúng và chúng là gì đối với ngươi, hỡi con khỉ vĩ đại?"
Con khỉ sắp chết đáp: "Thưa đức vua, chúng là con cái của ta, và ta là thủ lĩnh và người dẫn đường của chúng. Chúng yêu thương và tin tưởng ta. Ta không buồn khi rời khỏi thế gian này, vì ta đã giành được tự do cho con dân của mình. Để trở thành một nhà cai trị tốt, ngài phải nhớ rằng hạnh phúc và phúc lợi của dân chúng phải luôn đặt lên hàng đầu."
Nói xong, thủ lĩnh khỉ nhắm mắt và qua đời. Vua Brahmadatta ra lệnh tổ chức một lễ tang như dành cho một vị vua. Một ngôi đền được dựng lên tại nơi hỏa táng. Những ngọn đuốc được đốt lên và các lễ vật gồm hương và hoa được dâng cúng.
Khi vua trở về Banaras, ông xây dựng một ngôi đền khác để vinh danh thủ lĩnh khỉ, và ra lệnh cho tất cả thần dân kính cẩn tưởng niệm vị anh hùng dũng cảm. Trong suốt triều đại của mình, vua đã cai trị người dân một cách khôn ngoan và tốt đẹp như lời khuyên của thủ lĩnh khỉ.
The Great-Hearted Monkey
In the high Himalayas, there once lived a giant monkey king and his troop of eighty thousand monkeys.
Their home was in a forest glade by the side of the Ganges River. There stood a tall shady tree where the
water gushed pure and clear. In the summer, this tree would bear enormous golden fruits.
As soon as the fruits were ripe, the monkeys ate them all up as fast as they could. For the monkey king,
who was extremely wise, had warned his followers: "Never allow a single fruit to fall in the water. If this
happens, the fruit will be carried down the river to distant valleys and cities where men live. Then they
may come in search of the tree bearing this delicious fruit, and invade our peaceful kingdom."
One branch of this tree hung low over the river. A ripe fruit which was hidden by an ant's nest fell into the
water and was swept away by the rapid current. It drifted further and further south, until at last it reached
the city of Banaras on the banks of the Ganges River.
One morning, while King BrahmaÇatta of Banaras was bathing in the river between two fishermen's nets.
When he finished his bath, the nets were pulled in. Caught in the fine mesh was the shining golden fruit.
Struck with amazement, the fishermen picked it up and ran to show it to the king. The king examined it
curiously, for he had never seen such a fruit before.
"What is this glorious fruit?" he asked them.
The fishermen, who only knew how to catch fish for the royal table, replied: "We do not know, Sire."
"Call the foresters," ordered the king.
The foresters came and answered: "This is a mango, Sir."
"Where does it grow?"
"Not in our kingdom, Sire. This fruit grows far away in the distant valleys of the Himalayan mountains."
The mango was cut and the king tasted a slice. He gave the rest to his queens and ministers. They all
exclaimed in wonder, "Truly this is a fruit with a divine flavor. We have never tasted anything like this
before."
The days passed and King Brahmadatta longed to eat more of the delicious golden fruit. His desire grew
so intense that he was unable to rest in peace since his mind was preoccupied with thoughts of the mango.
He joined with his men afterwards and sailed up the river.
After a long journey of many days and nights, they reached the mountain valley where the mango tree
stood on the river bank. The king got down with his followers, and they all had a delightful feast of the
rich juicy mangoes. When night fell, the king laid down to sleep at the foot of the tree, and his soldiers
stood guard. Blazing fires were lit on either side, to prevent wild animals from coming too near.
Late that night, when the king was fast asleep and the guards were about to fall asleep themselves, the
monkey king and his troop arrived. They jumped onto the mango tree and ate up all the mangoes that
were left. They made such noise that woke the king up and he saw the monkeys gliding from branch to
branch eating the mangoes. The king then ordered his archers: "Surround the tree and shoot all these
monkeys. Tomorrow morning we will eat monkey flesh with the mangoes. That will make a really tasty
meal."
The monkeys heard the king's words, and trembled with fear as they approached their chief: "Alas, Sire,
you warned us, but unknown to us some fruit must have fallen into the river; therefore strange men have
come here. Their leader has ordered his archers to shoot us. The tree is surrounded and we cannot escape.
What are we to do?"
"Do not be afraid, my children," said the monkey chief, "I will find a way to save you." Having
comforted his followers, he climbed up the highest branch of the tree, and from there crossed to another
branch that stretched over the river. With a mighty bound, he cleared the carefully measured branch,
saying to himself: "I will tie one end to a tree trunk here and fasten the other end around my waist. I will
leap back to the mango tree and my troop can escape over the reed bridge I will have made."
Swift as the wind, the monkey chief sprang back to where his followers were waiting anxiously. But he
had made a mistake in his calculations. He had not taken into account the part of the rope that tied around
his waist. The reed proved to be too short; however, he was able to grasp a branch but ended up using his
body as part of the bridge. With all his might, the monkey king grasped tightly to a branch and told his
troop: "Fast, cross this bridge to get to the other side of the river to safety."
One by one the eighty thousand monkeys saluted their chief, and ran lightly over his back, onto the reed,
and to the other side of the river.
Among the troop there was one evil monkey called Devadatta, who was very jealous of his leader. He
thought to himself: "This is the chance to destroy my enemy."
So he jumped very hard onto his chief's back. The monkey king's back broke and he was in great pain.
The heartless Devadatta crossed the reed to safety, leaving his stricken chief to die alone.
King Brahmadatta had been awake and saw everything that happened. He was filled with compassion for
the heroic monkey. At dawn he ordered his men to carefully lower the monkey chief from the branch
where he still clung. When this was done, and the wounded monkey was bathed in the sweetest
perfumes and clothed in a soft yellow robe. The king sat down beside the monkey chief and asked: "You
have risked your life by making that bridge for the other monkeys to cross over. What are you to them
and what are they to you, O great monkey?"
The dying monkey replied: "O king, they are my children, and I am their chief and guide. They loved and
trusted me. I do not grieve as I leave this world, because I have gained my subjects' freedom. In order for
you to become a good ruler, you must remember that the happiness and welfare of your people must
always come first."
Saying this, the monkey chief closed his eyes and died. King Brahmadatta ordered that the dead monkey
be given a funeral fit for a king. A shrine was erected at the place of the cremation. Torches were burnt
there and offerings of incense and flowers were made.
When the king returned to Banaras, he built another shrine in honor of the monkey chief, and commanded
all his subjects to pay homage to the memory of the brave animal. Throughout his reign, he ruled his
people wisely and well, as advised by the monkey chief.
Sơ Thiện
2. Đức Phật A-Di-Đà
A-Di-Đà Buddha (Amitabha)
3. Đức Quán Thế Âm Bồ Tát
Quán-Thế-Âm (Bodhisattva)
4. Sáu Phép Hòa Kính
The Six Rules of Harmony
7. Bốn Nhiếp Pháp
The Four Assistant Methods
8. Hiểu và Thuộc Nghi Thức Thông Thường
Understand and Remember The Common Ceremony
9. Ý Nghĩa Cờ Phật Giáo
The Meaning Of The Buddhist Flag
10. Người Nông Dân Phản Bội
The Disloyal Peasant
11. Con Khỉ Có Lòng Từ Bi
The Great-Hearted Monkey
13. Nghệ Thuật Nghe Pháp Thoại
How To Listen To Dharma Talk
14. Hạnh Lắng Nghe
Listening Quality
15. Chữ Hiếu Trong Đạo Phật
Being A Pious Buddhist To My Parents